Sau 4 năm làm tình nguyện viên (TNV) chuyên môn cho các tổ chức phi lợi nhuận (NPO) tại TPHCM, Jessica Schmit đã thu thập được một số lưu ý quan trọng dành cho các bạn trẻ đang muốn làm TNV tại các quốc gia đang phát triển. Trong bài viết đăng tải trên blog cá nhân Watchful Wanderer, Jessica Schmit đã chia sẻ:
Tôi là một người có niềm tin rất lớn vào công việc tình nguyện và tin rằng mọi người nên làm tình nguyện viên! Đóng góp và nhìn thấy những thành quả tích cực qua những hoạt động của mình mang lại thật sự là một điều rất đặc biệt.
Gần đây tôi đã đọc rất nhiều bài viết nói về những điều bạn nên tránh khi đi tình nguyện. Tôi cho rằng đã đến lúc để viết về những điều bạn nên làm.
- Xác định kỹ năng chính
Đầu tiên, hãy lập danh sách những điều bạn có thể làm tốt nhất. Các kỹ năng này có thể nằm ngoài công việc chuyên môn bạn đang được trả lương để làm hằng ngày.
Từ danh sách này, bạn hãy cân nhắc và chọn ra những kỹ năng bản thân hứng thú và dễ dàng đóng góp nhất cho cộng đồng phi lợi nhuận ở vai trò TNV chuyên môn.
Theo kinh nghiệm cá nhân tôi, kỹ năng gây quỹ, quản lý , giảng dạy hoặc xử lý khủng hoảng là những kỹ năng thường dễ tìm được vị trí TNV chuyên môn phù hợp.
Hiện tôi đang làm giáo viên dạy tiếng Anh song tôi lại chọn mảng hoạt động gây quỹ và tổ chức sự kiện khi đăng ký làm TNV chuyên môn. Vì tôi có kinh nghiệm và đam mê muốn đóng góp ở mảng này.
- Chọn chương trình tình nguyện
TNV chuyên môn thông thường sẽ không phải trả phí để làm TNV. Điều này tạo ra khác biệt lớn trong trải nghiệm của TNV so với các chương trình phải trả phí.
Đối với các chương trình yêu cầu TNV phải đóng mức phí cao để tham gia, TNV sẽ tham gia với vai trò trao đổi văn hóa, phát triển các kỹ năng mềm nhiều hơn là chú trọng phát triển chuyên môn. Với mô hình này, bất cứ ai cũng có thể tham gia làm TNV với điều kiện chấp nhận trả phí tham gia.
- Nghiên cứu điểm đến
Sau khi xác định được kỹ năng và chọn điểm đến mong muốn hỗ trợ, điều quan trọng tiếp theo bạn cần làm là nghiên cứu kỹ những vấn đề địa phương đó đang gặp phải. Là một TNV chuyên môn, bạn sẽ chỉ giới thiệu những kỹ năng thế mạnh của bản thân và hỏi xem tổ chức có nhu cầu được hỗ trợ về kỹ năng đó không, nếu có thì ở công việc nào?
Tôi nhận thấy rằng không phải tất cả các quốc gia hoặc thành phố đang phát triển đều cùng đối mặt với những vấn đề giống nhau. Vì vậy, điều cần thiết là phải lắng nghe nhu cầu của cộng đồng cũng như các NPO địa phương rồi mới quyết định sẽ hỗ trợ như thế nào.
Điều này quan trọng vì rất nhiều lần tôi chứng kiến cả TNV lẫn tổ chức vội vàng kết nối nhưng không làm rõ điều này. Kết quả thường là những sự hợp tác thất bại, để lại sự khó chịu cho cả hai.
Ví dụ như bạn là một chuyên viên thiết kế giỏi và tổ chức đang cần một trang web tốt hơn. Song nếu tổ chức đó không có cơ sở hạ tầng và nhân lực đủ để xây dựng và duy trì website mới thì mối liên kết giữa bạn và tổ chức lúc này là quá sớm. Trong trường hợp này, có lẽ điều tổ chức cần là những kỹ năng quản trị, tích lũy các điều kiện cơ bản đó nhiều hơn là cải tiến website.
Nếu sau khi tìm hiểu, bạn nhận ra kỹ năng của mình không phù hợp với địa phương hoặc tổ chức đang muốn hỗ trợ thì hãy tiếp tục tìm những nơi khác sẽ cần đến bạn. Đừng tự trách bản thân hay vội vàng kết nối.
- Các NPO áp dụng mô hình TNV chuyên môn tại Đông Nam Á
Tại thành phố Hồ Chí Minh (Việt Nam), tôi đề cử Trung tâm Phát triển Cộng đồng LIN. Mục đích của LIN là kết nối các nhà tài trợ và các tình nguyện viên với những tổ chức NPO nhỏ đang hoạt động tại địa phương của họ. Ngoài ra, LIN còn tổ chức tập huấn và các buổi hội thảo xây dựng kỹ năng cho các NPO trong hệ thống của mình. Tôi đã được làm việc trong sự kiện gây quỹ Rút ngắn khoảng cách của LIN. Đây là sự kiện nhằm giúp người dân TP.HCM tìm hiểu và đóng góp nguồn lực của mình vào những giải pháp khả thi cho các vấn đề chính tại thành phố.
Tại Viên Chăn (Lào), tôi xin gợi ý các bạn tham gia Hiệp hội Học để Phát triển (LDA). LDA cũng cung cấp dịch vụ liên kết tình nguyện viên chuyên môn với các tổ chức NPO, tổ chức tập huấn, hội thảo xây dựng khả năng làm việc cho các NPO. LIN hiện đang kết nối với LDA để chia sẻ kinh nghiệm tổ chức sự kiện Rút ngắn Khoảng cách cho cộng đồng khu vực Viên Chăn.
Tại Singapore, tổ chức Empact và Trung tâm Từ thiện và Tình nguyện Quốc gia (NVPC) là hai điểm đến phù hợp cho các TNV chuyên môn. Hai tổ chức này kết nối TNV chuyên môn với các NPO tại địa phương hoặc các tổ chức xã hội để khuyến khích công đồng gia tăng cam kết và hợp tác.
Cuối cùng là hai tổ chức quốc tế có thể đưa các tình nguyện viên chuyên môn đến các nơi khẩn thiết trên thế giới. Một là Dịch vụ Tình nguyện viên nước ngoài (VSO). Dịch vụ này yêu cầu bạn có 3-5 năm kinh nghiệm trong chuyên môn của bạn trước khi bạn đăng ký tham gia. Thứ hai là chương trình Tình nguyện viên Liên Hiệp Quốc. Đây là chương trình giới thiệu nhiều cơ hội tình nguyện như công việc văn phòng dài hạn, các nhiệm vụ ngắn hạn, cơ hội tình nguyện viên trực tuyến.
